"Lín kóng-ōe eng-kai, ‘Sī’ chiū kóng ‘Sī’, ‘M̄-sī’ chiū kóng ‘M̄-sī’；kî-tha ke kóng ê, sī tùi hit-ê mô͘-kúi chhut--lâi ê." Má-thái 5：28
Tâi-oân ū chi̍t-kóa kap Chi-ná tàu-khang ê ok-lâng, ùi nn̄g tang chêng khai-sí ut-áu THBK Chhòa lú-ông sī "ké phok-sū", in ka-kī ó͘--chhut-lâi ê chèng-kù lóng teh siàn in ka-kī ê chhùi-phóe. In chò ê tāi-chì to̍h sī teh phóng-sái-boah-bīn.
Ē-té sī Lí Chìn-Hôa chit-ê m̄-chiâⁿ lu̍t-su pâi-lia̍t ê chèng-kù.
#1
2019 nî 6 go̍eh 28 hō that--ji̍p-khì LSE The Women's Library hit-pún o͘-phôe--ê kap 2019 nî 9 go̍eh 23 hō tī THBK Chóng-tok-hú kì-chiá-hōe kā ta̍k-ke kóng ê lūn-bûn tē-bo̍k lóng sī "Unfair Trade Practices and Safeguard Actions".
#2
2011 nî 10 go̍eh chhut-pán ê 《洋蔥扯蛋到小英便當》tē 75 ia̍h téng-koân kóng i ê tê-bo̍k sī "Unfair Trade Practices and Safeguard for Domestic Market in a Changing World".
#3
2011 nî Chhòa Eng-Bûn tī Chheng-hôa, Kì-lâm, Tiòng-iong, Khai-lâm, Kau-thong, Chiong Su-tāi, Chèng-tāi, Tam-kang, Tiòng-san, Chēng-gî, Sè-sin, Tióng-êng.... kè-kiōng 15 ê tāi-ha̍k ián-káng, kóng i ê lūn-bûn tê-bo̍k sī "Safeguarding Domestic Market", chài-saⁿ kiông-tiāu i ê tê-bo̍k put-chí-á té.
#4
1984 nî 9 go̍eh 28 hō kau hō͘ Chèng-tāi ê "Kok-li̍p Chèng-tī Tâi-ha̍k kàu-su chu-keh sím-cha lí-le̍k-pió" téng-kôan, i chhin-pit siá ê tê-bo̍k sī "Law of Subsidies Dumping and Market Safeguards", chit hāng tī Hō Tek-Hun 2021 nî 6 go̍eh chhe 2 ùi THBK the̍h-tio̍h ê kong-bûn lāi.
Chiàu góa ka-kī chhit-tian-peh-tò ê chhui-lūn, Chhòa Eng-Bûn sū-si̍t ū sì ê phok-sū ha̍k-ūi, i kóng "Ū ha̍k-ūi to̍h ū lūn-bûn", nā án-ne "Ū lūn-bûn to̍h ū ha̍k-ūi", ū sì pún ê lūn-bûn tong-jiân to̍h ū sì ê ha̍k-ūi. M̄-koh i ka-kī kan-taⁿ sêng-jīn ū 1.5 ê phok-sū ha̍k-ūi, ū-iáⁿ khiam-pi koh chài khiam-pi, pa̍t-lâng gâu phòng-hong, i gâu "siau-hong"！
Hia-ê lâng koh kóng....
"Só͘-í, m̄-bián kiaⁿ hia-ê lâng, in-ūi bô chi̍t hāng khàm-ba̍t ê tāi-chì āu-lâi bô lō͘-hiān chhut--lâi, mā bô chi̍t hāng ún-ba̍t ê tāi-chì āu-lâi bô hō͘ lâng chai. Góa tī àm-tiong kā lín kóng ê, lín tio̍h tī kng-bêng ê só͘-chāi kóng--chhut--lâi；àⁿ tī hīⁿ-khang kā lín kóng ê, lín tio̍h tī chhù-bóe-téng soan-iông chhut--khì. M̄-bián kiaⁿ hia-ê hāi-sí lêng-hûn--ê..." Má-thài 10：26-28
#1
"Chhòa Eng-Bûn ê lūn-bûn 37 tang bô lâng tha̍k kòe, mā bô lâng ín-su̍t."
In si̍t-chāi chi̍t-tiám-á sióng-siōng-le̍k to bô. Ta̍t sì ê phok-sū ha̍k-ūi koh ū sì ê miâ ê lūn-bûn, bē-su ū sì lia̍p thâu-khak ê chôa, kám m̄-sī sè-kan hán-iú ê tin-pó？Tī siáu-soat lāi, bú-lîm pó-tián kám ū khó-lêng chāi lâng khòaⁿ？Lóng mā sī sit-lo̍h kúi-cha̍p tang, lâng-lâng lóng chhōe bô ah.
"Bô chi̍t hāng khàm-ba̍t ê tāi-chì bē lō͘-hiān, múi chi̍t hāng pì-bi̍t ê tāi-chì kàu-sî mā lóng ē hō͘ lâng chai-iáⁿ. Só͘-í, lín tī o͘-àm tiong só͘ kóng--ê, ē tī kng-bêng tiong hō͘ lang thiaⁿ--tio̍h. Lín tī pâng-keng lāi hīⁿ-khang piⁿ só͘ kóng--ê, ē hō͘ lâng tī chhù-bóe-téng kong-khai soan-pò͘." Lû-ka 12：2-3
#2
"Chhòa Eng-Bûn ê lūn-bûn keh-sek kap i ê tông-o̍h--ê seⁿ-chò bô kāng, mā bô kap in kāng-khóan, khǹg tī London Tāi-ha̍k ê Senate House Library kap Institute of Advanced Legal Studies lāi."
Chiàu #1 ê lí-lō͘, i ê lūn-bûn seⁿ-chò kap lâng bô kāng sī ha̍p-kai-jiân ê, i m̄-sī phó͘-thong-lâng, sī lâi chín-kiù Tâi-oân ê Má-chó͘-pô͘, jî-chhiáⁿ i ū i ê tông-o̍h sì pōe ê ha̍k-ūi, tong-jiân bô khó-lêng khǹg kāng só͘-chāi, eng-kai hē tī sîn-bêng-kham lāi hō͘ lâng pài chiah sī chiàⁿ-pān. Nā ū lâng bô hoat-tō͘ lí-kái, chhiáⁿ i khì tha̍k Kim Iông ê siáu-soat, nā-sī koh giâu-gî... cho̍at-tùi sī Chi-ná thó͘-húi phài lâi loān ê.
"In-ūi só͘-ū ún-ba̍t ê tāi-chì chiong-lâi lóng ē lō͘-hiān；só͘-ū pì-bi̍t ê tāi-chì kàu-sî lóng ē pō-lō͘ chhut-lâi hō͘ lâng chai." Lû-ka 8：17
#3
"Chhòa Eng-Bûn kā i chò kàu-siū seng-téng ê chu-liāu ùi 2019 nî 9 go̍eh che 4 ēng "cho̍at-tùi ki-bi̍t" ê bi̍t-téng "hong-chûn" kàu 2049 nî 12 go̍eh 31 hō, che cho̍at-tùi ū kúi."
Sui-jiân kun-kù "Kok-ka Ki-bi̍t Pó-hō͘-hoat" tē cha̍p it tiâu kui-tēng, "cho̍at-tùi ki-bi̍t" pó-bi̍t bē-tàng chhiau-kòe saⁿ-cha̍p tang, i ê seng-téng chu-liāu pó-bi̍t saⁿ-cha̍p tang koh la̍k kó͘-go̍eh, í-keng kong-jiân ûi-hoat, m̄-koh...
In-ūi pháiⁿ-lâng nā tha̍k-tio̍h chit-pún tin-kùi ê lūn-bûn, tiāⁿ-tio̍h ē sè-kài tāi-lōan, ūi-tio̍h pó-hō͘ Tâi-oân, pó-hō͘ sè-kài ê siān-liông jîn-bîn ko͘-put-chiong tio̍h ài án-ne chhòng, che to̍h sī THBK ài Tâi-oân ê piáu-hiān.
"Hêng-hoat gī-lâng sī m̄-hó, phah péng-kong ê koaⁿ-oân mā sī m̄-hó." Chim-giân 17：26
Hia-ê lâng lāi-té, siōng-kài khó͘ⁿ-ò͘ⁿ ê sī Pêⁿ Bûn-Chèng, i hó tōa táⁿ kò Chóng-tok-hú chhut-lâi mē i ê hoat-giân-jîn Tiuⁿ Tun-Hâm, pān chit-ê àn-kiāⁿ ê hoat-koaⁿ Toh Io̍k-Sōan, khòaⁿ--khí-lâi mā sī kap Chi-ná thó͘-húi tàu-khang ê khóan, kéng-jiân chiàu Pêⁿ--ê hit-pêng ê lu̍t-su ê iau-kiû, siá phoe hō͘ London Tâi-ha̍k kap in thó chu-liāu, hó-ka-chài THBK Gōa-kau-pō͘ siūⁿ-khang-siūⁿ-phang ti̍t-ti̍t kā in cha̍h-lō͘, lo̍h-bóe Toh hoat-koaⁿ hông ōaⁿ--lo̍h-lâi.
"Ōaⁿ hoat-koaⁿ"？Chit-ê khiáu-pō͘ chin hán-kìⁿ, kan-taⁿ siōng khiáu ê lâng siūⁿ ē chhut-lâi, èng pái án-ne chò sī cha̍p kúi tang chêng ê tāi-chì, hit-ê pī-kò hō-chò Tân Chúi-Píⁿ.
"Gí-tiāⁿ pháiⁿ-lâng chò gī, ia̍h-sī tēng gī-lâng chò ū chōe--ê, chit nn̄g-hāng lóng sī Siōng-Chú só͘ thó-ià ê." Chim-giân 17：15
Lēng-gōa koh ū chi̍t-ê àn-kiāⁿ, sī Chhòa Eng-Bûn kò Lîm Hôan-Chhiûⁿ, Pêⁿ Bûn-Chèng kap Hō Tek-Hun chit saⁿ ê ok-lâng hông-hāi bêng-ū ê àn, kiám-chhat-koaⁿ N̂g Úi ūi-tio̍h hō͘-ōe Chhòa Eng-Bûn ê chheng-pe̍h, ūi-tio̍h pó-hō͘ Tâi-oân, i bô tòe Pêⁿ--ê ê lu̍t-su gōng-gōng-se̍h, oân-choân bô tiāu-cha in tê-chhut ê chèng-kù, m̄ chhap in pó-choân chèng-kù ê iau-kiû, chhân-chhân kā Pêⁿ--ê khí-sò͘, koh ūi-tio̍h mài phah-sńg su-hoat chu-gôan, hō͘ Lîm kap Hō put-khí-sò͘（sui-jiân in saⁿ lâng chò--ê sī kāng-khoán ê tāi-chì）. Soah--lo̍h-lâi, N̂g kiám-chhat-koaⁿ chiū ko-seng ah, si̍t-chāi sī thiⁿ-ū-ba̍k！
"Lām-sám kiàn-chèng ê lâng bē bián-tit ē siū hêng-hoat；kóng pe̍h-chha̍t mā bē-tàng tô-thoat hêng-hoat. " Chim-giân 19：5
"Lām-sám kiàn-chèng ê lâng bē bián-tit ē siū hêng-hoat；kóng pe̍h-chha̍t ê lâng ē tú-tio̍h bia̍t-bông." Chim-giân 19：9
THBK Kàu-io̍k-pō͘ ê tōa koaⁿ mā chhut-lâi chèng-si̍t Chhòa Eng-Bûn tek-khak ū kau hō͘ in pit-gia̍p chèng-su kap lūn-bûn, LSE mā tī 2019 nî 10 go̍eh chhe 8 chèng-si̍t i ū ùi hia the̍h-tio̍h phok-sū ha̍k-ūi, iáu koh m̄ sìn ê lâng, cho̍at-tùi sī thâu-khak pháiⁿ--khì, nā tī Ki-tok-kàu sè-kài che hō-chò "Antichrist", ēng chit-ê sû hoah chi̍t-ê lâng bē-su kóng i sī cheng-seⁿ.
"Chò tāi-chì chèng-ti̍t ê lâng ē tit-tio̍h chín-kiù；chò tāi-chì oan-khiau ê lâng ē sûi-sî po̍ah-tó." Chim-giân 28；18
"Gī-lâng tī pháiⁿ-lâng ê bīn-chêng thè-niū, tú chhin-chhiūⁿ ta̍h lô ê chúi-chôaⁿ, phah lah-sap ê chíⁿ." Chim-giân 25：26
Lîm Hôan-Chhiûⁿ, Pêⁿ Bûn-Chèng, Hō Tek-Hun, Lâu Tiōng-Gī, Te Pieng So, Chan Biáu-Hông...chia-ê lâng m̄-chai koh teh nāu siáⁿ？The̍h Chi-ná thó͘-húi gōa chē hó-khang？In ū kúi-nā ê ū phok-sū ha̍k-ūi, chiah-nī m̄ kam-gōan, put-jû án-ne, ji̍t-āu, THBK thang kā phok-sū hun "chin phok-sū" kap "phok-sū" nn̄g chióng, in sī chin phok-sū, kan-taⁿ chi̍t-ê phok-sū ha̍k-ūi, Chhòa Eng-Bûn hit-khoán sī phok-sū, ū 1.5 khah ke ê phok-sū ha̍k-ūi.
Chóng-sī, chia-ê loān Tâi-oân ê lâng it-tēng ē tit-tio̍h pò-èng.
"Gī-lâng thó-ià pe̍h-chha̍t-ōe；pháiⁿ-lâng ū chhàu-miâ koh kiàn-siàu." Chim-giân 13：5
Tiong-bûn ū chi̍t-kù ōe, "英雄不論出身低", lán Tâi-gí ē-tàng kóng, "Sè-hàn thau bán pû, tōa-hàn chò chóng-thóng". Che sī gōa-á-nī kó͘-bú lâng ê tāi-chì, chhù-lāi nā ū hit-chióng pe̍h-chha̍t-ōe tòng-chò pe̍h-pn̄g lâi pō͘, ia̍h-sī chok-pè tòng-chò choh-sit ê gín-á, m̄-thang kā i tēⁿ--sì, khó-lêng tōa ū chhut-thâu, lán beh kā lán [kok-ka] bîn-cho̍k ê hēng-hok kap chiân-tô͘ kau-thok tī chit-khoán lâng ê chhiú-thâu.
"Kong-gī hō͘ pang-kok ko-seng；chōe-ok hō͘ jîn-bîn siū lêng-lio̍k." Chim-giân 14：34
